«Ўзбекистон 24» телеканали репортажидан кадр
Ўзбекистон Хитой билан умумий қуввати 4,8 ГВт бўлган 4,4 миллиард долларлик 11 та қуёш ва шамол электр станциялари қурилиши бўйича келишиб олди, деб хабар беради мамлакат президенти матбуот хизмати.
Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёевнинг яқинда Хитойга амалга оширган давлат ташрифи доирасида мазкур келишувларга эришилган. Муқобил энергетикани ривожлантириш бўйича сармоявий ва технологик ҳамкорлик дастури ХХР раиси Си Цзиньпин билан музокараларнинг асосий мавзуларидан бирига айланган. Унда Ўзбекистонда қуёш, шамол ва гидроэлектр станцияларини қуриш, фотоэлектр панеллари, электр жиҳозлари, трансформаторлар, аккумуляторлар ишлаб чиқариш, шунингдек, бошқарувни рақамлаштириш ва мутахассислар тайёрлаш кўзда тутилган.
Ташриф якунлари бўйича 41 та ҳужжат, жумладан электр узатиш линиялари ва нимстанцияларни қуриш лойиҳасини молиялаштириш, Наманган вилоятида «Норин ГЭС каскадини қуриш» ва Тошкент вилояти Бўстонлиқ туманида «Айгаин ГЭС каскадини қуриш» лойиҳалари техник-иқтисодий асосларини тайёрлаш бўйича келишув имзоланди.
Хитой иштирокида яна 11 та ФЭС ва ШЭС қурилиши 23 май куни давлат раҳбари билан бўлиб ўтган йиғилишда маълум бўлди, унда қайта тикланадиган энергия манбаларини ижтимоий муассасалар ва давлат идораларида жорий этиш суръати муҳокама қилинди.
Жорий йилда Ўзбекистон ҳукумати ижтимоий ва давлат муассасаларига 220 МВт қувватга эга қуёш панелларини ўрнатишни режалаштирган. Май ойининг охирига келиб, умумий қуввати 107 МВт бўлган қуёш панеллари ўрнатилган.
Қайд этилишича, бугунги кунда 107 мегаватт қуёш панеллари ўрнатилган. Йирик давлат компанияларида иш яхши кетмоқда. Лекин ижтимоий муассасаларда натижалар ҳали етарли эмас. Масалан, олий ўқув юрти биноларида 36 фоиз, мактабларда 33 фоиз, тиббиёт муассасаларида 28 фоиз панеллар ўрнатилган. Ҳудудлар бўйича олганда, республикада бу кўрсаткич қарийб 50 фоизга етган. Аммо Тошкент шаҳрида қайта тикланувчи энергия манбаларини ўрнатиш даражаси режага нисбатан 26 фоизни ташкил этмоқда. Шавкат Мирзиёев бу борада ҳали имкониятлар кўплигини таъкидлаб, ишларни жадаллаштириш бўйича кўрсатмалар берган.
2023 йил 1 апрелдан Ўзбекистонда аҳолини хусусий мулкка қуввати 50 кВтгача бўлган қуёш панелларини ўрнатишни рағбатлантириш мақсадида «Қуёш уйи» дастурини амалга ошириш бошланиши ҳақида аввалроқ хабар берилган эди. Лойиҳа доирасида қуёш панеллари ёрдамида ишлаб чиқарилган ортиқча электр энергиясини ягона энергия тизимига юборган фуқароларга давлат субсидиялар ажратади. Тўловлар ҳар бир киловатт-соат учун 1000 сўмни (0,08 доллар) ташкил қилади.
Умуман олганда, жорий йил охирига қадар Ўзбекистон умумий қуввати 4300 МВт бўлган қайта тикланадиган энергия манбалари қурилмаларини ишга туширишни мўлжалламоқда, жумладан:
👉 2100 МВт қувватга эга қуёш ва шамол электр станциялари;
👉 1200 МВт қувватга эга жамоат бинолари ва хусусий уйларнинг томларига қуёш панеллари;
👉 550 МВт қувватга эга тадбиркорлар томонидан қурилган кичик фотоэлектр станциялари.
Бу чора-тадбирлар ҳар йили қўшимча 5 миллиард кВт/соат ишлаб чиқариш ва 4,8 миллиард куб метр табиий газни тежаш имконини беради.
