caravan-info.kg сайти фотосурати
Қирғизистон президенти Садир Жапаров февраль ойида республика парламенти томонидан қабул қилинган Ер кодексининг янги таҳририни танқид қилиб, ҳужжатни қайта кўриб чиқиш учун депутатларга қайтарди. Бу ҳақда Economist.kg нашри республика раҳбари матбуот котиби Аскат Алагозовга таяниб хабар берди.
Расмий таъкидлашича, Жапаров бу қарорни мамлакатда хусусий мулк дахлсизлиги билан изоҳлаган. Масалан, уй ёки боғ жойлашган ер участкаси давлат эҳтиёжлари учун олиб қўйилган бўлса, ушбу ҳудуднинг эгасига мутаносиб товон пули ёки унга тенглаштирилган бошқа жойдан ер ажратилиши шарт. Аммо Жогорку Кенеш (парламент) депутатлари томонидан тасдиқланган ҳужжатда мулкдорлар ҳуқуқлари чекланган ва «тикланиш қиймати» тушунчаси умуман мавжуд эмас.
Бундан ташқари, Президент янги Ер кодексининг Қирғизистон Конституцияси ва қонунчилигига зид бўлган қатор қоидаларига эътибор қаратган.
Хусусан, республика аҳамиятига молик шаҳарларнинг маҳаллий давлат ҳокимияти органларига бериш шартлари бажарилмагани учун ернинг 5 фоизини (ёки пул эквивалентини) олиб қўйиш тўғрисидаги қоида Конституциянинг 15-моддасига зиддир. Яйлов билан боғлиқ бўлмаган яйловларни давлатдан хусусий мулкка ўтказиш мумкинлигига оидл қоида эса мамлакат Асосий қонунининг 16-моддасига зиддир.
Шу қаторда президент давлатлараро келишувлар доирасида ер участкалари савдоларсиз, тўғридан-тўғри сотиш ёки айирбошлаш йўли билан хорижликларга берилишини тилга олган.
Жапаровнинг Кодекснинг бошқа айрим бандлари ҳам Жапаровда саволлар туғдирган:
✔️ ерларни маҳаллий Кенгашлар билан келишилмаган ҳолда муниципал мулкка ўтказиш тартиби бузилганлиги;
✔️ Хитой-Қирғизистон-Ўзбекистон темир йўли лойиҳаси доирасида чегара ҳудудларида ер участкаларидан вақтинча фойдаланишга рухсат бериш бўйича чекловлар;
✔️ эгаси 10 йилдан ортиқ бўлмаган тақдирда, участкаларни уй-жой мулкдорлари ширкатларига бепул бериш.
Сўнгги ҳолат Қирғизистон Фуқаролик кодекси нормаларига зид келади, дейди Жапаров.
Оммавий ахборот воситаларининг эслашича, президент янгиланган Ер кодексига февраль ойида, депутатлар томонидан қабул қилинган пайтда қарши чиққан эди. Давлат раҳбари шахсий ерни тортиб олиш амалиётига ашаддий қарши эканини, чунки у дахлсиз бўлиши кераклигини таъкидлаган.
«Агар фойдаланилмаётган хусусий ерларни мусодара қилиш тўғрисида қонун лойиҳаси киритилса, мен уни рад этаман», — деганди ўшанда Жапаров.
