Жорий йил биринчи чораги якунларига кўра, Туркия Ўзбекистон иқтисодиётига энг йирик сармоя қиритган давлатлар рўйхатида ўтган йил давомида ушбу позицияни эгаллаб келган Саудия Арабистонини қувиб ўтиб, учинчи ўринни эгаллади. Бундай маълумотлар Ўзбекистон президенти ҳузуридаги Статистика агентлиги ҳисоботида келтирилган.
2024 йилнинг январь-март ойларида тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар ҳажми қарийб 33,3 трлн сўмни (2,6 млрд доллар) ташкил этган, бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан қарийб уч баробар кўпдир.
Ўзбекистонга энг фаол сармоя киритаётган давлатлар рўйхатида Хитой ва Россия етакчилик қилишда давом этмоқда. Уларга барча инвестицияларнинг 23% ва 13,8% ни тўғри келади.
Энди Туркия 8,5% улуш билан 3-ўринда. Саудия Арабистони 7,2% билан тўртинчи ўринга тушиб қолган.
Кейинги ўринда сўнгги йилларда анъанавий равишда бундай рўйхатда ўрин олган давлатлар келади. Жами инвестицияларнинг 4,8 фоизи БААга, Германия, Кипрга ва Қозоғистонга 3,8 фоизи тўғри келади.
Агар Ўзбекистон ҳудудлари ҳақида гапирадиган бўлсак, ҳисобот даврида энг кўп хорижий маблағлар қуйидаги давлатлар томонидан олинган:
👉 Бухоро вилояти — 4,8 трлн сўм (380 млн доллар);
👉 Тошкент – тахминан 4,2 трлн сўм (332 млн доллар);
👉 Тошкент вилояти — 4 трлн сўмдан сал кўпроқ (316 млн доллар).
Қорақалпоғистон ва Хоразм республиканинг бошқа вилоятларига қараганда камроқ – мос равишда 400 млрд сўм (31,6 млн доллар) ва 200 млрд сўм (15,8 млн доллар) олди.
Таҳлилчиларнинг таъкидлашича, 33,3 трлн сўм (2,6 миллиард доллар) тўғридан-тўғри хорижий инвестициялардир. Бундан ташқари, республика бошқа давлатлардан олинган кафолатланмаган инвестициялар ва кредитлар кўринишидаги 35,3 трлн сўм (2,8 млрд доллар), шунингдек, Ўзбекистон ҳукумати томонидан кафолатланган 5,2 трлн (411 млн доллар)га яқин кредитларни ўзлаштирган.
Ўзбекистон статистика агентлигининг аниқлик киритишича, хорижликлар ишлаб чиқариш саноатига энг фаол сармоя киритмоқда – 27,5 трлн сўм (тахминан 2,2 млрд доллар) ёки умумий ҳажмнинг 37,3 фоизи. Электр ва газ таъминоти (19,1%) ва тоғ-кон саноати (16,9%) каби тармоқлар хориждан катта миқдорда молиялаштирилади.
Ҳисобот даврида сув таъминоти ва канализация, шунингдек, соғлиқни сақлаш соҳаларига энг кам миқдорда сармоя йўналтирилган – республикага жалб қилинган инвестициялар ҳажмининг ҳар бирига 1,5 фоиздан тўғри келди.
Статистика агентлиги маълумотларга кўра, жорий йилнинг биринчи чорагида Ўзбекистон асосий капиталга (маҳаллий компаниялар маблағлари, бюджет ва давлат маблағларини ҳисобга олган ҳолда) 107,1 трлн сўм (8,5 млрд доллар) инвестицияларни ўзлаштирган. Бу ерда хорижий инвестициялар улуши қарийб 69 фоизни ташкил этади.